مدیر‌عامل تعاونی ناشران اصفهان و عضو هیأت‌مدیره انجمن صنعت نشر گفت: در کشورهای اروپایی مردم در صف در انتظار خرید کتاب مورد نظرشان می‌ایستند و نه فقط در اروپا و امریکا؛ هند با یک میلیارد و ۴۲۲ میلیون نفر جمعیت، سرانه مطالعه‌اش بالاترین آمار در جهان است. با اینکه به نظر می‌رسد اکثر مردم هند فقیرند، اما کتابخوان هستند و نشریات را مطالعه می‌کنند؛ ولی متاسفانه ایران در این زمینه از آخر دارای رتبه است! آمار سرانه مطالعه کشورمان تکان دهنده است. البته از ۳-۴ دقیقه بیان می‌شود تا نهایتا ۱۳ دقیقه!
مهر‌انگیز بیدمشکی در گفتگوی اختصاصی با روابط عمومی اتاق بازرگانی اصفهان بیان کرد از سالهای ۷۳ و ۷۴ تاکنون مشغول به فعالیت‌های فرهنگی است. او علاوه بر نشر خود، سابقه مدیریت انتشارات نقش‌خورشید، صادق‌هدایت و چند نشر دیگر در مقاطع مختلف را داشته و دارد و تاکنون عناوین زیادی کتاب در زمینه‌های مختلف شعر، رمان، نقد ادبی، مجموعه‌داستان، اصفهان‌شناسی با رویکرد گردشگری منتشر کرده و علاوه بر کار فردی خود همواره مسئولیت‌هایی در کارهای صنفی نیز داشته است. او هم اکنون نیز عضو هیأت‌مدیره انجمن صنعت نشر و مدیر‌عامل تعاونی ناشران اصفهان است.
وی در پاسخ به این پرسش که راز موفقیت شما چیست؛ پاسخ داد: اگر بشود مرا موفق دانست، به نظرم باید به صداقت در کار و راستگویی که شیوه کار و فعالیت من بوده است؛ اشاره کرد؛ حتی دروغ مصلحت آمیز هم نگفته‌ام و سعی می‌کنم نگویم؛ زیرا با دروغ انرژی خوبی ایجاد نمی‌شود. علاوه بر این همیشه سعی کرده‌ام انگیزه درونی خود را فعال نگه دارم.
مدیر مسئول «نشر نهفت» درخصوص رضایت شغلی خود افزود: این سوال را از ابعاد مختلف می‌توان بررسی کرد. این شغل انسان را از نظر روحی راضی می‌کند ولی از نظر مادی خیر. البته در کشور ما این گونه است و الا این شغل در کشورهای دیگر از نظر میزان در‌آمدزایی هم دارای اهمیت است؛ زیرا در کشورهای دیگر تیراژ چاپ کتاب بسیار با کشور ما متفاوت است.
وی در همین راستا افزود: در آن کشورها مردم در صف در انتظار خرید کتاب مورد نظرشان می‌ایستند و نه فقط در اروپا و امریکا؛ هند با یک میلیارد و ۴۲۲ میلیون نفر جمعیت، سرانه مطالعه‌اش بالاترین آمار در جهان است. با اینکه به نظر می‌رسد اکثر مردم هند فقیرند، اما کتابخوان هستند و نشریات را مطالعه می‌کنند. ایران متاسفانه در این زمینه از آخر دارای رتبه است. آمار سرانه مطالعه ایران تکان دهنده است. البته از ۳--۴ دقیقه بیان می‌شود تا نهایتا ۱۳ دقیقه!
بیدمشکی در همین زمینه تصریح کرد: کتابخوان‌های ما سه دسته هستند: افراد مذهبی که بیشتر قرآن و نهج‌البلاغه و تا حدی کتابهای مذهبی می‌خوانند و کاری به کتابهای دیگر ندارند؛ دوم روشنفکران که در هر شرایطی کتاب می‌خوانند؛ اینها به کتابخوانی و سینما و تئاتر علاقه‌مند هستند و نمی‌خواهند تمام اطلاعات‌شان منحصر به تلویزیون باشد و دسته سوم توده مردم که بسیار کم مطالعه می‌کنند و اساسا هرگونه برنامه‌ریزی برای ایجاد انگیزه و بالا بردن توان خرید در این دسته که کتاب در سبد خانوار آنها هیچ جایی ندارد؛ باید انجام گیرد؛ زیرا به شدت تعیین کننده‌اند.
مديرعامل تعاونی ناشران اصفهان درخصوص علت پایین بودن سرانه مطالعه در ایران گفت: موانع زیادی هست که ریشه‌ای است و به کندوکاو و کارشناسی بسیار نیاز دارد.
بیدمشکی در جواب به این سوال که آیا سیاست‌های وزارت فرهنگ و ارشاد تاثیری در این مورد دارد یا خیر پاسخ داد: قطعا سیاست‌های نادرست یک وزارتخانه همیشه تاًثیر‌گذار است. برخی سیاست‌های ارشاد می‌‌تواند یکی از علت‌ها باشد ولی همه‌اش نیست. مسلما در هر مسئله‌ای که ممیزی صورت می‌گیرد؛ یعنی دارد اندیشه‌‌هایی محدود می‌شود و این یعنی توهین به کسانی که چیزی برای ارائه به جامعه داشته‌اند؛ از این گذشته نویسنده‌ای که کتابی نوشته، در مورد سطر سطرش فکر کرده و اگر چیزی از این میان حذف شود، دیگر شاید نشود مطلب را جمع و جور کرد و اثر لطمه می‌بیند.
وی در همین خصوص ادامه داد: در مواردی دید‌ه‌ام کارشناسان ارشاد برخی از پاراگراف‌های کلیدی را حذف می‌کنند؛ برای مثال در یکی از کتابهایی که اخیرا برای اخذ مجوز ارسال کرده بودم و کتاب برنده یک جایزه جهانی معتبر هم شده بود؛ روابط یک زوج با الکل تحت تاثیر قرار گرفته و ویران شده بود؛ اگر کتاب درست بررسی شده بود، درمی‌یافتند که راوی مخالف الکل است اما در هر حال ارشاد می‌گوید به جای واژه شراب در متن اصلی، در ترجمه «نوشیدنی» بگذار؛ درحالی که راوی داستان ضد الکل حرف می‌زند و معتقد است که شراب و نوشیدنی‌های الکلی بنیاد خانواده را نابود می‌کند؛ حالا تصور بفرمایید به جای آن بگذاریم آب پرتقال!
عضو هیأت‌مدیره انجمن صنعت نشر در همین رابطه تاکید کرد: با همه اینها علل و موانع مهمتر از ارشاد هم هست... به نظرم نقش آموزش و پرورش در نخواندن و عدم مطالعه خیلی خیلی از ارشاد بیشتر و مهمتر است. در این وزارتخانه دارند بیشتر برای آموزش -آن هم به طور معیوب- برنامه‌ریزی می‌کنند؛ نه پرورش! آدم‌ها باید خود را نیازمند آگاهی بدانند. در جوامعی که مشکلات اقتصادی و فرهنگی زیاد است، در جوامعی که معیار ارزش‌گذاری نه میزان آگاهی و رفتار‌های انسانی، بلکه مدرک و پول کارگشاست؛ مردم چه نیازی به خواندن پیدا می‌کنند؟ در کودکی باید شیوه های تربیتی درست بنیاد گذاشته شود و این نظام آموزشی غلط که از پیش‌دبستان دارد کلاس کنکور را طراحی می‌کند تا پایان دبیرستان!! چه وقتی برای مطالعه باقی می‌گذارد؟! و چه طرح جامع و اصولی تاکنون در کشور ما برای این معضل اجرا شده؟ باید کار کرد و بدون تعصب نظام آموزشی را مورد سوال جدی قرار داد. باید کارگروه‌هایی متشکل از افراد آگاه، جامعه‌شناسان و فرهیختگان و دست‌اندر‌کاران واقعی سالها کار کنند و از دل تحقیقات آنها طرح‌هایی برای اجرا تصویب شود.
بیدمشکی در همین راستا توضیح داد: مهمترین شاخص توسعه، میزان مطالعه سرانه افراد است؛ نه تعداد مدرک دانشگاهی! ما یک سواد کمی داریم و یک سواد کیفی. امروز مدرک گرفته‌ها فراوانند و آمارشان قابل احصاست؛ اما برای سواد کیفی معیاری نداریم و به وضوح می‌توان دید که سواد کیفی جامعه کافی نیست.
وی درخصوص محتوای کتب آموزش و پرورش نیز خاطر نشان کرد: باید ببینیم دستاورد کلی این آموزش‌ها در مدرسه چیست؟ در پژوهشی که در باب تحلیل محتوای کتابهای آموزش و پرورش توسط یکی از روانشناسان ایرانی از منابع درسی پایه اول دبستان از سه کشور ایران، چین و آلمان شده، نتیجه جالب است؛ کودک ایرانی «اطاعت محض» یاد می‌گیرد، کودک آلمانی «پیشرفت» و کودک چینی "مهربانی!" نداشتن جرات و شهامت، حاصل تربیت کتابهای درسی ماست. بنابراین، گویا هدف مولفان، پیشرفت و شکوفایی خلاقیت دانش آموزان نبوده است.
این فعال صنعت نشر کشور در جواب به این سوال که چه راهکاری برای بهتر شدن سرانه مطالعه پیشنهاد می‌کند، پاسخ داد: به نظرم می‌رسد اتاق هم باید بنا بر مسئولیت اجتماعی که دارد، به این مسأله ورود کند و با استانداری تعامل کند و از توان تشکلهای خود در این مورد نهایت استفاده را بکند.
بیدمشکی تصریح کرد: انجمن صنعت نشر نیز این آمادگی را دارد تا با تمام توان خود و با طرح‌هایی که یک سال است دنبال می‌کند، در این راه تلاش کند. اگر در شهری سطح فرهنگ به اندازه کافی بالا نباشد، به مرور زمان چه اتفاقی می‌افتد؟ آیا این شهر برای سرمایه‌گذاری های اقتصادی مناسب است؟ مگر می‌توانیم فرهنگ و اقتصاد را جدا از هم بدانیم؟!
وی در جواب به این پرسش که آیا حاضرید در استان سرمایه‌گذاری کنید؛ پاسخ داد: همین الان هم این کار را کرده‌ام. واقعا ناشران و کلا اهالی فرهنگ و هنر علاوه بر سرمایه‌های مالی به نظرم از جان مایه می‌گذارند...اما به نظرم منظور شما بیشتر سرمایه‌گذاری‌های کلان اقتصادی است؛ جالب است بدانید صنعت نشر در دنیا یکی از مهمترین و موثر‌ترین صنایع در جهان است. درآمد سالانه یک انتشارات معتبر بیش از ۲/۵ میلیارد دلار است. این رقم یعنی از کل ناشران ما در نمایشگاه کتاب تهران بیشتر است! معتبر‌ترین کتابهای جهان محصول چنین انتشاراتی‌هایی است. اکثر این نشرها چند ملیتی هستند و سهام آنان آنقدر معتبر است که در بورس‌های لندن و نیویورک معامله می‌شود. بعضی از آنها چند قرن است تاسیس شده‌اند و هر کدام برای خود اهدافی را مشخص کرده‌اند؛ مثلا انتشارات پیرسون در لندن علاوه بر انتشار رمان‌های برتر جهان، انتشار مجلات و روزنامه؛ بازسازی آموزش جهانی را هدف خود قرار داده و در واقع مدیریت منابع آموزش و پرورش را در جهان دارد؛ یعنی رهبر فکری منابع آموزشی و فکری در جهان! حتی صندوقی برای کمک به آموزش کودکان نیازمند در کشورهای در حال توسعه ایجاد کرده است. تمام این ناشران معتبر در کل دنیا دفاتر نمایندگی دادند.
بیدمشکی ادامه داد: انتشارات کانادایی تامسون بیش از ۶۵ هزار نفر کارمند دارد؛ واقعا علت این همه ثبات چیست؟ چند روز پیش گاردین ۲۰۰ سالگی‌اش را جشن گرفت! و ما روزنامه‌هایی به عمر ۱ روز هم داریم! واقعا مقصر ایجاد چنین فضایی چه کسانی هستند؟ اصولا ناشران در ایران چنین توانایی‌هایی ندارند و اگر هم تعدادی از آنان داشته باشند، با شرایطی که اشاره شد، ترجیح نمی‌دهند که بیش از این سرمایه‌گذاری کنند؛ مگر بستر مناسبی ایجاد شود.
وی در جواب به این سوال که پس به نظر شما اصفهان سرمایه‌گریز است؟ پاسخ داد: با توجه به جایگاه اصفهان در عرصه‌های مختلف و بنا بر ظرفیتی که این استان دارد، واقعا درد‌آور است این گونه در موردش حرف بزنیم؛ اما به نظرم این روند خیلی وقت است آغاز شده... . چندین سال پیش در همین اتاق بازرگانی در همایشی حضور داشتم؛ یکی از نمایندگان وقت مجلس در سخنرانی خود می‌گفت "یک سرمایه‌گذار خوب خارجی آمده بود و ما نتوانستیم در اصفهان وی را جذب کنیم و رفت در استان سمنان"! و من با خودم فکر کردم این آقا چرا برای ما دارد درد و دل می‌کند!
بیدمشکی افزود: به هر حال، واقعیت اول این است که ما پایه پولی ضعیفی داریم و سرمایه‌گذاران بزرگ می‌ترسند و سرمایه خود را نمی‌آورند؛ اما قطعا عوامل دیگری باعث شده تا سرمایه‌گذاران داخلی هم ترجیح بدهند حتی در شهرهای دیگری غیر از اصفهان سرمایه‌گذاری کنند.
وی در پاسخ به این سوال که به نظر شما چه عواملی باعث این کار شده، پاسخ داد: به نظرم علاوه بر موارد کلان اقتصادی در کشور که اشاره شد؛ مثل ضعف پایه پولی، بالا بودن نرخ تورم، پایین بودن نرخ سود و کلا عدم ایجاد امنیت فضای کسب و کار، در شهر ما مناسبات سخت‌تری هم وجود دارد؛ منظورم شاید سختگیری‌های بیشتر و ضوابط دست و پا گیر‌تر و اعمال سلیقه‌‌‌هایی شخصی و خارج از قوانین حد و حدود تعیین کردن و البته امور مالیاتی و بیمه‌ای و امثالهم...البته این موارد را باید سرمایه‌گذاران تحلیل کنند و شاید موارد دیگری هم باشد که من اطلاع کافی نداشته باشم.
بیدمشکی درخصوص آثار و مقابله با بحران‌های خشکسالی و کم آبی و مشکلات حمل و نقل و ترافیک در استان گفت: تمام این مشکلات هم در سرمایه‌گریزی و هم در مهاجرت تاثیر فراوان داشته است. چند سال است که حتی مردم عادی نیز به مهاجرت از استان روی آورده‌اند. کاری که اصفهانی ها کمتر اهلش بودند اما اکنون بحث حفظ سلامتی افراد است. اگر نمایندگان اصفهان در مجلس شورای اسلامی از ابتدا تاکنون نتوانسته‌اند بحران‌های اصفهان را مدیریت کنند و نتایج کنونی برای اصفهان رقم خورده است؛ علتش این است که یادشان می‌رود نماینده چه کسانی هستند و باید در مجلس صدای چه کسانی باشند! بیدمشکی در خصوص رفع آلودگی هوا و جلوگیری از مهاجرت گفت: مسلما باید از تکنولوژی‌های روز دنیا برای تصفیه آب و هوا استفاده شود. متاسفانه همه دارند به شمال کشور مهاجرت می‌کنند. آنهایی که می‌توانند یک آپارتمان کوچک در اینجا می‌گذارند و بقیه را منتقل می‌کنند. طبیعی است که جنگل‌های شمال هم با این روند به سرعت از بین می‌رود.
وی در خصوص مهاجرت نخبگان تصریح کرد: در تمام دنیا افرادی که از کشورشان مهاجرت می‌کنند، هنوز هم جزو سرمایه‌های کشورشان محسوب می‌شوند و در آمارهایشان به آنان افتخار می‌کنند؛ چون تجارب و پول حاصل از کار خود را به کشورشان می‌فرستند؛ اما در کشور ما عمدتا برعکس عمل می‌شود؛ از اینجا باید ریال کار کرد و دلار فرستاد در آنجا! در تمام دنیا به خاطر یکی از دلایل زیر مهاجرت می‌کنند: یا درسخوان بوده‌اند و امکانات پیشرفت بیشتر در کشور خود نداشته‌اند؛ یا هنری دارند و می‌توانند در جای دیگر پول بیشتری در بیاورند و کشورشان را هم معرفی کنند، یا جان و مال و ناموس‌شان در خطر بوده و مجبور به ترک وطن شده‌اند. باید بررسی شود آیا مهاجرت نخبگان ما به کدام دلیل است! باید همه امکانات ایجاد شود تا نخبگان هر رشته‌ای در کشور بمانند.
عضو هیأت‌مدیره انجمن صنعت نشر در باره انتظارات از اتاق بازرگانی بیان کرد: صاحبان کار و سرمایه ذیل این اتاق تشکل‌ها و انجمن‌های خود را تشکیل داده‌اند؛ تا به طور قانونمند برای تامین منافع اعضای خود تلاش کنند؛ پس اتاق بازرگانی به عنوان نماینده کسب و کارهای استان عمل می‌کند و خط‌مشی اتاق بسیار اهمیت دارد.
بیدمشکی در پایان با هیأت رئیسه اتاق بازرگانی اصفهان و قدردانی از همه مدیران و کار‌کنان بخش‌های مختلف که برای پیشرفت و اعتلای فرهنگی و اقتصادی استان تلاش می‌کنند تاکید کرد: اتاق بازرگانی باید ظرفیت و توان تشکلهای خود را بشناسد؛ چون به نظرم هر چه انجمن‌ها و تشکل‌ها قوی‌تر باشند؛ اتاق قوی‌تر می‌شود و اتاق قوی‌تر مسلما قدرت چانه‌زنی با مسئولان بخش دولتی را بیشتر پیدا می‌کند. بی‌شک جایگاه اتاق رابطه مستقیم با توان زیرمجموعه‌هایش دارد؛ اما در این میان، برخی تشکل‌ها مثل انجمن ما که هم تازه تاسیس هستند و هم از نظر توان اقتصادی شاید قابل مقایسه با تشکلهای دیگر نباشند، حداقل تا مدتی به حمایت بیشتری نیاز دارند.