چهارمین همایش ملی فعالان صنعت سیب‌زمینی ایران در اتاق بازرگانی اصفهان برگزار و بر عدم واردات این محصول و همچنین معافیت محصولات کشاورزی از جمله سیب‌زمینی از رفع تعهد ارزی صادرکنندگان تأکید شد.
به گزارش روابط عمومی اتاق بازرگانی اصفهان، رئیس اتاق بازرگانی اصفهان در این همایش دو روزه با اشاره به بازارهای صادراتی تولیدات کشاورزی و صنعتی استان اظهار داشت: واردات سالیانه 350 میلیارد دلاری روسیه فرصت استثنایی برای تولیدکنندگان و صادرکنندگان کشورمان پس از پیوستن به پیمان اوراسیا فراهم کرده است.
اتکاء به روش‌های سنتی کشاورزی پاسخگوی رقابت در بازار جهانی نیست
مسعود گلشیرازی با بیان اینکه دنیای امروز دنیای داده و هوش مصنوعی است، افزود: بنابراین اتکاء به روش‌های سنتی در حوزه کشاورزی از جمله تولید سیب‌زمینی پاسخگوی رقابت در بازار جهانی نیست. البته افزایش بهرهوری نشان از اقدامات خوبی در تولید سیب‌زمینی دارد که نشان‌دهنده تأثیر مثبت دانش در این حوزه است که باید در تجارت و بازاریابی نیز موردتوجه قرار گیرد و همت جدی وزارتخانه برای ساماندهی و شفافیت سامانه‌های آماری نیز مطالبه جدی و به‌حق کشاورزان است.
وی با تأکید بر لزوم سرمایه‌گذاری در حوزه صنایع تبدیلی و پایانه‌های صادراتی گفت: خوشبختانه به همت اتاق بازرگانی اصفهان پایانه صادراتی محصولات کشاورزی در اصفهان راه‌اندازی شد که امیدوارم در منطقه غرب استان نیز راه‌اندازی شود تا به بهبود تولید، بسته‌بندی و صادرات محصولات کشاورزی به‌خصوص سیب‌زمینی کمک کند.
بازارهای پایدار صادراتی، راهکار مدیریت مازاد تولید سیب‌زمینی
بهنام ابراهیمی، دبیرکل اتاق بازرگانی اصفهان نیز با بیان اینکه دو راهبرد مهم اتاق اصفهان یعنی توسعه صادرات و توسعه فعالیت‌های تشکلی موردتوجه انجمن ملی سیب‌زمینی نیز قرار دارد، گفت: در بیشتر مناطق جهان سیب‌زمینی ارزش ویژه‌ای در سبد مصرفی خانوار دارد و به همین دلیل نمی‌توان ارزش بالای تولید و صادرات این محصول را نادیده گرفت. همچنین مازاد تولید به‌عنوان یکی از مهم‌ترین چالش‌های صنعت سیب‌زمینی ایران می‌تواند با ایجاد بازارهای پایدار صادراتی رفع شود و هم‌اکنون فرصت خوبی برای توسعه صادرات به روسیه فراهم شده است.
بی‌نیازی از واردات سیب‌زمینی بذری نیازمند حمایت از کشاورزان
در ادامه حسین محمدصالحی، نماینده مردم فریدن و فریدونشهر در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه شهرستان فریدن از بهترین مناطق تولید سیب‌زمینی در کشور است، افزود: کشاورزان فریدنی با کمک فرزندان تحصیل‌کرده خود کشت‌های نوین را در دستور کار قرار داده‌اند؛ بنابراین از مسئولان انتظار داریم از کشاورزان کانون‌های تولید این محصول حمایت کنند تا کشور را از واردات سیب‌زمینی بذری بی‌نیاز کنیم. همچنین نیاز است مشکلات تولیدکنندگان سیب‌زمینی در جلسه ویژه کمیسیون کشاورزی مجلس پیگیری و رفع شود.
لزوم افزایش ضریب مکانیزاسیون در کشاورزی ایران
ذبیح‌‌الله اعظمی، سخنگوی کمیسیون کشاورزی، آب، منابع طبیعی و محیط زیست مجلس شورای اسلامی نیز با بیان اینکه تا سال 2050 میلادی غذای موردنیاز مردم جهان 60 درصد افزایش می‌یابد، اظهار داشت: جنگ اوکراین نشان داد برای تأمین امنیت ملی یک کشور، امنیت غذایی به اندازه امنیت نظامی اهمیت دارد. بنابراین کشاورزان کشورمان باید ضمن تلاش برای تأمین نیاز داخلی و همچنین حضور موثر در بازارهای صادراتی به مصرف بهینه آب نیز توجه ویژه داشته باشند. از طرفی ضریب مکانیزاسیون در کشورمان از متوسط جهانی کمتر است که باید به این موضوع نیز توجه بیشتری صورت گیرد. البته دولت باید از حقوق تولیدکننده، صادرکننده و مصرف‌کننده حمایت کند تا کشاورزان از چالش‌هایی مانند اختلاف قیمت محصول از زمین تا بازار متضرر نشوند و این معضل به ضعف معاونت اقتصادی وزارت جهاد کشاورزی برمی‌گردد.
تجربه رفع بحران تولید سیب‌زمینی با اجرای طرح استمرار
همچنین محمدحسین شریعت‌مدار، رئیس پژوهشی مرکز ملی مطالعات راهبردی کشاورزی و آب اتاق بازرگانی ایران و معاون اسبق زراعت وزارت جهاد کشاورزی با اشاره به اجرای طرح استمرار که بحران تأمین سیب‌زمینی و پیاز در نیمه دهه هفتاد را حل کرد، تصریح کرد: وضعیت اکولوژیک جهان و کشور و توسعه علوم و فنون به‌خصوص دانش ژنتیک برای رفع چالش‌های جهانی بسیار کارساز شده؛ بنابراین توانستیم با پیاده کردن روش‌های علمی مطابق با اقلیم کشور، خلأ تولید سیب‌زمینی در برخی فصول که منجر به کمبود داخلی و افزایش قیمت می‌شد را برطرف کنیم. از طرفی با ورشکستگی آب در کشور مواجه هستیم که برای جلوگیری از بحران‌های ناشی از آن در آینده، طرح بهرهوری که در سال 97 به امضای وزیر وقت جهاد کشاورزی و رئیس اتاق ایران رسید، دنبال می‌شود که طبق آن باید بهرهوری آب در بخش کشاورزی افزایش یابد و 20 میلیارد مترمکعب آب در بخش کشاورزی صرفه‌جویی شود.
افزایش بهرهوری تولید سیب‌زمینی کشور با کاهش سطح زیر کشت و افزایش عملکرد
علیرضا مهاجر، معاون امور زراعت وزارت جهاد کشاورزی نیز با اشاره به افزایش عملکرد در عین کاهش سطح زیر کشت محصول سیب‌زمینی در کشور اظهار داشت: تولید 3.8 میلیون تنی سیب‌زمینی در کشور ظرف 10 تا 12 سال گذشته از مرز پنج میلیون تن در سال گذر کرده که ضمن تأمین نیاز داخل امکان صادرات آن نیز وجود دارد، اما تولیدکنندگان باید آمادگی برای صادرات را از قبل به اطلاع وزارت جهاد کشاورزی برسانند تا برای میزان اعلام‌شده، بذر و امکانات لازم فراهم شود و محصولی روی دست کشاورزان نماند. آمار بالای ضایعات در بذر و محصول نهایی، مشکلات حمل‌ونقل و سورتینگ از جمله مهم‌ترین چالش‌های صنعت سیب‌زمینی ایران است و باید میان تولید و مصرف آن در کشور نیز تعادل ایجاد شود؛ بنابراین با وجود مخالف بودن وزارتخانه با واردات سیب‌زمینی اگر در داخل با کمبود مواجه شویم، ناچار به واردات خواهیم بود.
افزایش کیفیت محصول سیب‌زمینی در استان اصفهان
در ادامه مهرداد مرادمند، مدیرکل جهاد کشاورزی استان اصفهان با اشاره به وجود 570 هزار هکتار اراضی کشاورزی در استان تصریح کرد: در دهه‌های گذشته و به دلیل کم‌آبی از این میزان کاسته شده و در صورت جاری بودن آب در زاینده‌رود نیز تنها 250 هزار هکتار از این اراضی قابل کشت است و این در حالی است که به دلیل اقلیم چهارفصل استان محصولات کشاورزی متنوعی در آن کشت می‌شود. افزایش کیفیت محصول سیب‌زمینی، افزایش معنی‌دار عملکرد در واحد سطح، کاشت ارقام زودرس و میان‌رس، کنترل ضایعات و سرمایه‌گذاری در صنایع تبدیلی و تکمیلی از جمله اقدامات سال‌های اخیر در حوزه تولید سیب‌زمینی در استان بوده است.
چالش آمارهای متناقض در بخش کشاورزی
محمد صادقی رئیس کمیسیون کشاورزی، سلامت، آب و محیط زیست اتاق بازرگانی نیز با اشاره به بحران شرق اصفهان که زندگی و معیشت کشاورزان اصفهانی را با چالش جدی روبه‌رو کرده، گفت: متأسفانه در بخش کشاورزی شاهد آمارهای متناقض هستیم و تا زمانی که در این حوزه شفاف‌سازی صورت نگیرد، مشکلات کشاورزان پابرجا خواهد ماند. برخی مدیران کشور باید قبول کنند راه را اشتباه رفته‌اند و برخی نمایندگانی که در کمیسیون کشاورزی مجلس فعالیت می‌کنند، از تخصص لازم برخوردار نیستند؛ درحالی‌که چالش‌های بخش کشاورزی امنیت غذایی کشور را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد.
لزوم معافیت محصولات کشاورزی از رفع تعهد ارزی صادرکنندگان
امیر عابدی، رئیس کمیسیون توسعه صادرات غیرنفتی اتاق بازرگانی ایران نیز با بیان اینکه سهم کشورمان از صادرات ۳۵۰ میلیون تنی سیب‌زمینی در جهان در سال ۲۰۲۰ میلادی حدود ۵ میلیون تن و معادل ۱.۲ درصد صادرات جهان بوده است، افزود: ایران نوزدهمین تولیدکننده سیب‌زمینی دنیا است اما سیاست‌های اشتباه تجاری و ارزی، امکان برنامه‌ریزی صادراتی را از تولیدکنندگان این محصول سلب کرده و صادرات را به امری پرریسک برای تولیدکنندگان تبدیل کرده است. در این خصوص بهتر است محصولات کشاورزی از جمله سیب‌زمینی از رفع تعهد ارزی معاف شوند.
رشد قابل‌توجه تولید سیب‌زمینی بدون تحمیل بار مالی به دولت
همچنین سیدمجید سجادی، مدیرعامل کانون تولیدکنندگان سیب‌زمینی بذری کشور گفت: تولید ۱۸ تن در هکتار سیب‌زمینی در کشور هم‌اکنون به ۳۸ تن در هکتار رسیده و این رشد قابل‌توجه در کنار افزایش کیفیت، بدون هیچ توقع و بار مالی برای دولت اتفاق افتاده که در هیچ محصول کشاورزی دیگری در ایران مشاهده نمی‌شود. از طرف دیگر به نظر می‌رسد صادرات سیب‌زمینی به‌صورت بذر می‌تواند ارزش افزوده 2 تا 3 برابری نسبت به محصول نهایی برای کشورمان به ارمغان بیاورد.
واردات سیب‌زمینی؛ اشتباهی که نباید تکرار شود
خسرو طالبی، رئیس هیئت‌مدیره انجمن ملی سیب‌زمینی ایران نیز با تقدیر از اتاق بازرگانی اصفهان برای برگزاری این همایش بیان کرد: برای تحقق اهداف انجمن که 13 سال از تأسیس آن می‌گذرد، چهار کمیته تخصصی بذر و تولید سیب‌زمینی، ساماندهی صادرات، توزیع و تنظیم بازار و صنایع و فرآوری ذیل آن تشکیل شد. خوشبختانه تولیدکنندگان سیب‌زمینی با وجود بحران‌های اقتصادی و همچنین تحریم‌های ظالمانه علیه کشورمان بازار این محصول استراتژیک را به خوبی مدیریت و کنترل کرده‌اند.
وی با بیان اینکه تولیدکنندگان سیب‌زمینی برای اصلاح الگوی کشت و مصرف بهینه آب آمادگی دارند، ادامه داد: از بخش دولتی انتظار داریم نظرات بخش خصوصی از جمله انجمن ملی سیب‌زمینی را در تصمیم‌گیری‌ها لحاظ کنند. درد واردات سیب‌زمینی خوراکی را در گذشته احساس کردیم که نباید بار دیگر تکرار شود. همچنین کاهش پایه ارزش صادراتی سیب‌زمینی، لغو تعرفه صادرات این محصول و کاهش چالش‌های مربوط به رفع تعهد ارزی صادرکنندگان از جمله خواسته‌های فعالان صنعت سیب‌زمینی است.
بهرهوری فیزیکی و اقتصادی، دو رکن کشاورزی پایدار
در ادامه مهدی قیصری، عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی اصفهان با بیان اینکه بهرهوری فیزیکی آب مصرفی کشاورزی در وزن محصول نهایی و بهرهوری اقتصادی آب در قیمت محصول نمایان می‌شود، اظهار داشت: کشاورزی پایدار بهرهوری فیزیکی و اقتصادی را به‌طور توأمان محقق می‌کند. تأمین امنیت غذایی و خودکفایی در محصولات استراتژیک رسالت بخش کشاورزی و مدیران کشور است، درحالی‌که با کمبود آب مواجه هستیم و تنها راه برون‌رفت از این وضعیت، افزایش بهرهوری است؛ بنابراین به‌جای آبیاری خودکار باید کشاورزان را با ایجاد سامانه‌هایی به سوی آبیاری هوشمندانه سوق داد.
رفع چالش آب با کشت ارقام زودرس سیب‌زمینی
فرشید حسنی، معاون پژوهش، فناوری و انتقال یافته‌های موسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال نیز با بیان اینکه سال‌هاست در تولید بذر گواهی‌شده اقدامات خوبی در کشور انجام شده، گفت: بنابراین باید به صادرات بذر نیز توجه بیشتری صورت گیرد. از طرف دیگر در سال‌های اخیر شاهد تنوع ارقام سیب‌زمینی هستیم و کشت ارقام زودرس می‌تواند چالش آب را مرتفع کند.
در پایان این همایش از پیشکسوتان، اشتغال‌آفرینان و تولیدکنندگان پیشرو صنعت سیب‌زمینی کشور تقدیر به عمل آمد. همچنین یاد و خاطره درگذشتگان این صنعت با تجلیل از بازماندگان آنها گرامی داشته شد.
روز دوم این همایش نیز به برگزاری پنل تخصصی اختصاص داشت.
آلبوم تصاویر همایش ملی فعالان صنعت سیب‌زمینی ایران